Betere positie van producent in de keten
Opgave
De boer en tuinder maken deel uit van een keten die bestaat uit toeleveranciers, primaire producenten, verwerkers, handelshuizen en retail / afzetkanalen naar consumenten. In deze keten is de primaire ondernemer vaak een zwakke schakel. Er ligt meer marktmacht bij andere partners in de keten. Doel is deze posities – met behoud van ieders verantwoordelijkheden – meer gelijkwaardig te maken en daarmee ook winsten (en verliezen) eerlijker te verdelen.
Oplossingen
Limburgse boeren en tuinders hebben de volgende oplossingen in huis voor deze opgave:
Transparantie in ketens en kansen om nieuwe ketens te ontwikkelen, met een eerlijker aandeel in financiële opbrengst voor de agrariër.
Gerelateerde opgaven
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Gemaksvoeding
- Gezonde voeding / producten gericht op inhoudsstoffen
- Internationaal gelijk speelveld
- Economisch duurzame land- en tuinbouw
- Producten met meer dierwelzijn
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
De primaire land- en tuinbouw zijn onderdeel van een productieketen met deels uiteenlopende belangen. Ketenpartijen kunnen de land- en tuinbouw “gevangen houden” in het oude systeem. Er is behoefte aan nieuwe, aanvullende structuren en ketenmodellen, waarbij de land- en tuinbouw verder opschuiven in de keten (ketenintegratie), de keten inkorten of afspraken maken over betere voorwaarden en prijzen.
Gerelateerde opgaven
- Smaak, uiterlijk en prijs
- Gemaksvoeding
- Gezonde voeding / producten gericht op inhoudsstoffen
- Beschikken over de benodigde kennis om uitdagingen op te pakken
- Economisch duurzame land- en tuinbouw
- Producten met meer dierwelzijn
- Duurzame voeding / producten gericht op kleinere ecologische footprint
- Producten gericht op verwaarding reststromen
- Producten gericht op lokaal en natuurlijk
Lokaal is een waarde waarvoor een (groeiende) groep consumenten bereid is extra te betalen, vanwege de transparantie en kleinere CO2-footprint. Ondernemers kunnen hierop inspelen.
Gerelateerde opgaven
De toenemende vraag naar alternatieve (bio)grondstoffen vanuit de industrie leidt mogelijk tot nieuwe afzetmarkten voor plantcomponenten.
Gerelateerde opgaven
- Waterbeschikbaarheid verhogen
- Een gezonde en weerbare bodem
- Mooi, aantrekkelijk en divers landschap
- (Goede) kwaliteit grondwater
- (Goede) kwaliteit oppervlaktewater
- Ecologisch duurzame land- en tuinbouw
- Versterken biodiversiteit
- Instandhouding kwetsbare natuur / habitats
- Energiebesparing en duurzame opwekking
- Kringlooplandbouw
Een gedeeltelijke overgang van fossiele grondstoffen naar biogrondstoffen, is een belangrijke route richting reductie van broeikasgasemissies. De land- en tuinbouw zijn zo de basis van een nieuwe, duurzame (biocirculaire) economie.
Gerelateerde opgaven
- Waterbeschikbaarheid verhogen
- Een gezonde en weerbare bodem
- Klimaatadaptatie
- Mooi, aantrekkelijk en divers landschap
- (Goede) kwaliteit grondwater
- (Goede) kwaliteit oppervlaktewater
- Ecologisch duurzame land- en tuinbouw
- Versterken biodiversiteit
- Instandhouding kwetsbare natuur / habitats
- Energiebesparing en duurzame opwekking
- Kringlooplandbouw
Het creëren van randvoorwaarden op het gebied van ondernemerschap en ondersteuning in kennisontwikkeling. Bijvoorbeeld door risicobeheersing (termijnmarkt) en marktinnovaties te stimuleren, om zo het verdienvermogen van de land- en tuinbouw duurzaam te versterken.
Gerelateerde opgaven
Perspectieven
De aarde, consumenten, buren & burgers en de Limburgse economie geven de land- en tuinbouw opgaven mee voor de toekomst. Deze opgaven staan soms op gespannen voet met elkaar. Hierdoor staan onze boeren en tuinders voor grote uitdagingen. Maar ze zien ook perspectieven! Voor een betere positie van de producent in de keten zijn dit de volgende:
- Bied ruimte aan innovaties en faciliteer samenwerking en kennisdeling.: Wet- en regelgeving, maar ook verzuiling in sectoren, blokkeren de weg naar innovaties. Door samenwerking en experimenteerruimte komen innovaties sneller van de grond en worden kansen benut.
- Investeer in kennis, onderwijs en onderzoek: Faciliteer de samenwerking tussen studenten, onderzoekers en ondernemers en investeer in goed onderwijs op alle niveaus, doorlopende leerlijnen en een leven lang ontwikkelen. Want zo wordt talent gebonden en geboeid. Investeer ook in een kennisinfrastructuur die innovaties mogelijk maakt.
- Ondersteun de beweging naar een duurzamer, gezonder en eerlijker voedselsysteem: Boeren en tuinders hebben als primair producent hierin een cruciale rol. Goed functionerende voedselketens stellen boeren en tuinders in staat een behoorlijk inkomen te verdienen. Hierdoor kan waarde worden gecreëerd voor economische groei, de samenleving en het bedrijfsleven.
- Ontwikkelruimte: Creëer ruimte voor ondernemers die experimenteren en die ontwikkelen om te kunnen voldoen aan de wensen van markt en omgeving.
- Versterk de positie van de producent in de keten: Door regelgeving rond mededinging te versoepelen (en daarmee agrariërs een betere positie geven in keten, m.n. inkoopmacht retail), ketentransparantie te versterken en inzet voor een internationaal gelijk speelveld.
- Waardeer maatschappelijke diensten: Land- en tuinbouw dragen bij aan de oplossingen voor vele opgaven, ook maatschappelijke, zoals natuur, landschap, rust, welzijn en wateroverlast. Maar de markt betaalt die opgaven beperkt of niet. Zorg daarom voor evenwicht tussen maatschappelijke opgaven en beschikbare financiële middelen.
- Zorg voor zuinig ruimtegebruik: Beperk grondclaims zoveel mogelijk en zet, indien nodig, in op multifunctioneel grondgebruik, waarbij gronden in agrarisch bezit en gebruik blijven (waar nodig met beperkingen).
Bovenstaande randvoorwaarden stellen onze sector in staat een belangrijke bijdrage te leveren aan een betere positie van de producent in de keten en daarmee aan de Limburgse economieopgaven.